Innowacyjne leki w terapii chorób cywilizacyjnych

Lider grupy –  dr hab. Renata Studzińska, prof. UMK

Choroby cywilizacyjne stanowią jeden z największych problemów zdrowotnych.  Przykładem globalnych zagrożeń jest bez wątpienia cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe czy choroby nowotworowe. U podłoża wielu z tych chorób leży przewlekły stan zapalny. Mimo dotychczasowego stosowania różnych grup leków, które są ukierunkowane na poszczególne mechanizmy patogenetyczne chorób cywilizacyjnych, efekty nadal nie są zadowalające. Problemy w leczeniu chorób cywilizacyjnych sprawiają, że istnieje potrzeba ciągłego poszukiwania nowych, lepszych leków, zarówno tych ukierunkowanych na pojedynczy cel molekularny, jak i leków wielocelowych.

Celem grupy badawczej „Innowacyjne leki w terapii chorób cywilizacyjnych” są zaawansowane interdyscyplinarne, wielokierunkowe badania nad poszukiwaniem nowych leków w chorobach cywilizacyjnych, tj. nowotwory, cukrzyca typu 2, zespół metaboliczny, zespół Cushinga, reumatoidalne zapalenie stawów. Innowacyjne spojrzenie na problem wyraża się przede wszystkim w poszukiwaniu substancji o niskiej toksyczności, które mogłyby charakteryzować się odmiennym od dotychczas stosowanych preparatów mechanizmem działania oraz działających jedno- lub wielocelowo, co jest szczególnie istotne w terapii chorób o złożonej etiologii.

Prace zespołu obejmują:

1) Projektowanie oraz pozyskiwanie nowych substancji o potencjalnej aktywności biologicznej (głównie związków z ugrupowaniami heterocyklicznymi) na drodze syntezy chemicznej, w tym:

• innowacyjnych leków przeciwnowotworowych, które będą działały na określone cele molekularne odpowiedzialne za wzrost, progresję i rozprzestrzenianie się raka;
• innowacyjnych leków, które mogłyby zostać wykorzystane w leczeniu chorób metabolicznych, tj. zespołu metabolicznego, zespołu Cushinga, cukrzycy typu 2;
• innowacyjnych leków o aktywności przeciwzapalnej i antyproliferacyjnej.

2) Wielokierunkowe badania aktywności otrzymanych związków:

• aktywność przeciwnowotworowa;
• aktywność inhibicyjna zsyntetyzowanych związków w stosunku do wybranych enzymów odgrywających rolę w leczeniu chorób o podłożu metabolicznym;
• caktywność przeciwzapalna i immunomodulująca.

Przeprowadzone badania pozwolą wyodrębnić spośród otrzymanych związków te, które charakteryzują się najwyższą aktywnością biologiczną i niską toksycznością i mogą być poddane badaniom klinicznym.

Dr hab. Renata Studzińska, prof. UMK jest kierownikiem Katedry Chemii Organicznej na Wydziale Farmaceutycznym CM UMK. Po ukończeniu studiów na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy podjęła pracę w Katedrze Chemii Ogólnej na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Bydgoszczy. W roku 2005 uzyskała stopień doktora nauk medycznych w zakresie biologii medycznej. Od 2014 roku jest pracownikiem Katedry Chemii Organicznej na Wydziale Farmaceutycznym Collegium Medicum UMK. Stopień doktora habilitowanego uzyskała w 2019 roku.

Jej zainteresowania naukowe skupiają się na syntezie związków heterocyklicznych oraz ocenie ich aktywności farmakologicznej. W ostatnich latach prowadzi głównie badania nad poszukiwaniem selektywnych inhibitorów dehydrogenazy 11β-hydroksysteroidowej typu 1 i 2 – enzymów uważanych za regulatory funkcji glukokortykosteroidów na poziomie komórki/tkanki – potencjalnych celów molekularnych w leczeniu chorób metabolicznych. Drugim istotnym aspektem prowadzonych badań jest synteza nowych substancji o aktywności przeciwnowotworowej.