Przestrzeń między nami: grupa do interdyscyplinarnych badań miejskich

Lider grupy – dr Anna Maleszka

Członków naszej grupy łączą kompetencje w zakresie badań miejskich. Jako grupa historyków i socjologów kultury, planujemy rozwijać wspólne badania nad funkcjonalnością miejskich przestrzeni publicznych. Nasza grupa postrzega miejskie przestrzenie publiczne z jednej strony jako miejsca, w których dokonują się praktyki społeczne, gdzie ideologie są uzewnętrzniane i gdzie określony porządek społeczno-polityczny jest ustanawiany i reprodukowany („canvas”), a z drugiej strony jako elementy, które kształtują, prowokują i wpływają na aktywność społeczną („catalyst”). W świecie, w którym już blisko 60% ludzi mieszka w miastach, pośród szeregu problemów związanych z urbanizacją obserwujemy nasilającą się atomizację życia społecznego, będącą przeciwieństwem znanej od średniowiecza istoty życia miejskiego – wspólnoty. Nasuwa się pytanie, w jakim stopniu zmiany w funkcjonalności przestrzeni publicznych przyczyniają się do tego procesu; czy odpowiednie wykorzystanie i zagospodarowanie współczesnych przestrzeni publicznych mogłoby pomóc w przeciwdziałaniu tym tendencjom.

Historycy i socjologowie podobnie opisują i interpretują interakcje społeczeństwa miejskiego i miejskiej przestrzeni publicznej, zwłaszcza gdy w grę wchodzi władza i ideologia; czerpiąc z różnych źródeł i odnosząc się do różnych epok, obie dyscypliny postrzegają mechanizmy i procesy o długim czasie trwania na podobnej podstawie teoretycznej. Współpraca historyków i socjologów kultury zwiększa stosowalność badań historycznych i zapewnia szerszy kontekst dla badań społeczno-kulturowych. Nadrzędnym celem współpracy jest zbudowanie wspólnych ram metodologicznych i pojęciowych, modelu współpracy historyków i socjologów kultury w badaniu zjawisk długiego trwania. Rozwój naszej grupy powinien być nastawiony na osiągnięcie tego celu.

Główne punkty interdyscyplinarnej współpracy obejmują:

1. spektra użytkowania i oddziaływania przestrzeni publicznych w odniesieniu do modeli uczestnictwa, wspólnoty, obywatelstwa i władzy na przestrzeni dziejów i współcześnie. (np. wspólne użytkowanie przestrzeni a poczucie wspólnoty, dobro wspólne a funkcjonalność przestrzeni, uczestnictwo a hegemonia, wpływ turystyki na charakter przestrzeni publicznych, miejskie uroczystości i festiwale, modele i sposoby konsumpcji zbiorowej).
2. przejawy adaptacji przestrzeni publicznych do zmieniających się oczekiwań społecznych (bytowych, estetycznych, np. koncepcje zagospodarowania fringe belt-ów, wpływ bezdomności na przestrzenie publiczne) i warunków ekologicznych (np. ochrona przed kryzysami ekologicznymi i ich powstrzymywanie, rewitalizacja publicznych terenów rekreacyjnych).

Dr Anna Meleszka – Absolwentka dwóch kierunków toruńskiego uniwersytetu – historii (magisterium w 2015) i filologii angielskiej (magisterium w 2016), w 2022 roku uzyskała stopień doktora w dyscyplinie historia na podstawie pracy pt. „Urbanizacja na obrzeżach łacińskiej Europy. Studium komparatystyczne rozwoju miast i krajobrazu miejskiego w Prusach, Inflantach i Irlandii w XII-XIV wieku”, wyróżnionej przez Radę Dyscypliny Naukowej Historia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Od kwietnia 2022 roku jest zatrudniona na stanowisku adiunkta na Wydziale Nauk Historycznych UMK. Jest mediewistką, do jej zainteresowań naukowych należy szczególnie historia miast, historia wypraw krzyżowych, dawne i współczesne narracje o miastach i procesach historycznych. Anna Maleszka realizowała staż na Trinity College Dublin (2017), pracowała i pracuje jako członkini zespołów badawczych w projektach finansowanych ze środków NCN i NPRH, m.in. Harmonia i Dziedzictwo narodowe. W latach 2017-2022 kierowała projektem NCN Preludium. Pozostaje członkinią zespołu atlasu historycznego miast polskich, nagrodzonego m.in. przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, członkinią Atlas Working Group działającej przy International Commission for the History of Towns, a także sekretarzem redakcji Ordines Militares Colloquia Torunensia Historica. Yearbook for the Study of the Military Orders. Jest współtwórczynią i organizatorką toruńskich edycji Forum Młodych Badaczy Historii Miast, odbywającego się wraz z doroczną konferencją Komisji Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN. W I połowie 2023 roku odbywa pierwszy staż podoktorski w Santander na Universidad de Cantabria.