Ekologia i bioróżnorodność

Ekologia i bioróżnorodność – obejmuje następujące obszary: ekologię, ochrona bioróżnorodności i biologię ewolucyjną. Kierownikiem jest prof. dr hab. Krzysztof Szpila

Ekologia jest nauką zajmującą się badaniem procesów, które wpływają na rozmieszczenie i liczebność organizmów w różnej skali przestrzennej i czasowej. Za tą definicją stoją dwie ważne idee. Pierwsza, że ekologia to dyscyplina naukowa, a zatem podlega wszelkim krytycznym, analitycznym, ale także etycznym standardom współczesnych badań naukowych. Obowiązkiem naukowców jest więc próba wytłumaczenia otaczającego nas świata i przekazania tej wiedzy następnym pokoleniom. W przypadku ekologii niezmiernie ważna jest także dbałość o obiekt badań. Dlatego też zagadnienia ochrony przyrody i ekologii jako dyscypliny podstawowej są ściśle ze sobą związane. Drugą ważną implikacją wypływającą z definicji jest multidyscyplinarność. Pierwsi naukowcy zajmujący się zagadnieniami ekologicznymi byli z wykształcenia taksonomami, ewolucjonistami, biogeografami. To podejście jest widoczne także w naszym emerging field. Programy badawcze realizowane przez członków zespołu związane są z taksonomią, biogeografią, biologią ewolucyjną, hydrobiologią, makroekologią i statystyką stosowaną. U podstawy wszystkich tych badań jest jednak pytanie o procesy ekologiczne i ewolucyjne, które prowadzą do tak spektakularnej różnorodności organizmów jaką widzimy obecnie. Nasze podejście wymaga realizacji dużych projektów, które we współczesnej nauce nie mogą być realizowane bez współpracy międzynarodowej. Członkowie zespołu „ecology & biodiversity” współpracują z licznymi instytucjami naukowymi z niemal wszystkich kontynentów. Mamy nadzieję, że takie podejście zbliży nas do odpowiedzi na wiele pytań, które trapią naukowców od stuleci.

W naszej pracy wykorzystujemy wiele narzędzi i koncepcji współczesnej biologii, aby badać różnorodność biologiczną w różnej skali czasowej i przestrzennej oraz interakcje między organizmami oraz środowiskiem, w którym występują i ewoluują. Badania wykonujemy na organizmach lądowych i wodnych, roślinnych i zwierzęcych, z wykorzystaniem najnowszych metod molekularnych, geograficznych (GIS), wizualizacyjnych (SEM, mikroskopia 3D, mikroskopia sił atomowych AFM, cyfrowa analiza obrazu), eksperymentalnych, badań podwodnych, bioinformatycznych i statystycznych. Pośród poruszanych zagadnień można wymienić: ekologię behawioralną, filogenetykę molekularną i jej wykorzystanie w badaniach ekologicznych i ewolucyjnych, klasyczną i użytkową taksonomię organizmów żywych, hydrobiologię, teoretyczną i ewolucyjną makroekologię, fizjologię ekologiczną i ewolucyjną, inwazje biologiczne, praktyczną ochronę przyrody.

Prof. dr hab. Krzysztof Szpila – jest kierownikiem Katedry Ekologii i Biogeografii na Wydziale Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych UMK. Jego zainteresowania badawcze dotyczą morfologii, systematyki i filogenezy muchówek wyższych ze szczególnym uwzględnieniem grup o znaczeniu medycznym i weterynaryjnym. Szczególne miejsce w jego dorobku zajmuje tematyka dotycząca morfologii i ewolucji stadiów larwalnych. Uzyskał dotychczas finansowanie dla sześciu krajowych projektów badawczych (KBN: 1999; MNiSW: 2005, 2010; NCN: 2013, 2016, 2019), które zrealizował bądź nadal realizuje z dużą skutecznością publikacyjną. Wielokrotnie pełnił funkcję członka panelu w postępowaniach konkursowych organizowanych przez NCN. Był zaangażowany także w kilku projektach międzynarodowych realizowanych z udziałem szerokiego grona badaczy i instytucji naukowych. Stałą współpracę prowadzi z University of Copenhagen (Natural History Museum of Denmark), Natural History Museum w Londynie, North Carolina State University, Tehran University of Medical Sciences, University of Wollongong. Jest aktywnym członkiem European Association for Forensic Entomology, gdzie w latach 2010-13 pełnił funkcję członka zarządu. Realizował badania terenowe w Australii (x3), Hiszpanii, Iranie (x4), Izraelu (x3), Namibii, Rosji, Uzbekistanie, Zjednoczonych Emiratach Arabskich i na Ukrainie (x2). Od dziesięciu lat jest organizatorem cieszących się dużą popularnością międzynarodowych warsztatów z identyfikacji gatunkowej muchówek istotnych dla celów medyczno-sądowej (uczestnicy z większości krajów europejskich ale także z Australii, Brazylii, Indii, Iranu, Kamerunu, Korei Południowej, Nigerii, RPA, USA). Dwóch wypromowanych przez niego doktorantów (dr Andrzej Grzywacz, dr Radosław Puchałka) z dużymi sukcesami kontynuuje swoje kariery naukowe. Krzysztof Szpila jest także wiceprezesem toruńskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Autyzmem oraz wieloletnim członkiem Klubu Maratońskiego UMK.