Jedno Zdrowie – racjonalna antybiotykoterapia w medycynie ludzkiej i weterynaryjnej

Kierownik zespołu – dr hab. Małgorzata Olejnik, prof. UMK

Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe jest jednym z największych wyzwań w opiece zdrowotnej XXI wieku. Jeśli obecne trendy się utrzymają, już w 2050 r. może kosztować nawet 10 mln istnień ludzkich rocznie. Około 50% środków przeciwdrobnoustrojowych jest podawane niepotrzebnie zarówno w medycynie ludzkiej, jak i weterynarii. Trzeba zatem działać holistycznie i dążyć do ograniczenia stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych w leczeniu ludzi i zwierząt, zgodnie z inicjatywą Jedno Zdrowie.

Medycyna oparta na dowodach potrzebuje wiarygodnych danych dotyczących m.in. wrażliwości lokalnych patogenów, profili farmakokinetycznych środków przeciwdrobnoustrojowych, wpływu terapii na mikrobiom czy kryteriów diagnostycznych decydujących o zakończeniu leczenia. Nasz zespół składający się z mikrobiologów, farmakologów, biologów molekularnych i klinicystów dostarczy niektórych z tych danych. Zespół będzie wymieniał się dobrymi praktykami i integrował badania, aby uwzględnić perspektywę medycyny ludzkiej i weterynaryjnej.

Badania będą zorganizowane w następujących obszarach:

• Kontrola oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (kierownik: dr Katarzyna Grudlewska-Buda, Wydział Farmaceutyczny);
• PK/PD środków przeciwdrobnoustrojowych (kierownik: dr hab. Małgorzata Olejnik, Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych);
• Mikrobiom Zwierząt (kierownik: dr hab. Anna Sławińska, Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych);
• Zarządzanie antybiotykami w praktyce (kierownik: dr hab. Aleksander Deptuła, Wydział Farmaceutyczny).

Dr hab. Małgorzata Olejnik pracuje w Katedrze Nauk Podstawowych i Przedklinicznych Wydziału Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych UMK. W 2005 r. ukończyła farmację na Akademii Medycznej w Lublinie i rozpoczęła studia doktoranckie w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach, gdzie uzyskała stopień doktora nauk weterynaryjnych w 2009 r. W latach 2010-2012 odbyła staż podoktorski w Laboratoire d’Etude des Residues et Contaminants dans les Aliments w Nantes (Francja). Stopień doktora habilitowanego uzyskała w 2016 r. W roku 2020 została zatrudniona na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika na stanowisku profesora uczelni.

Dr hab. Małgorzata Olejnik zajmuje się naukowo farmakologią i toksykologią weterynaryjną. Jej zainteresowania obejmują szczególnie leki przeciwdrobnoustrojowe i kokcydiostatyki. Była kierownikiem, wykonawcą i opiekunem naukowym w projektach NCN i MNiSW. Obecnie kieruje dwoma projektami finansowanymi przez Narodowe Centrum Nauki: „Mechanizm toksyczności salinomycyny – przyczyny różnic we wrażliwości gatunkowej kurcząt i indyków” (SONATA BIS 10) i „Zagrożenia związane z zanieczyszczeniem pasz antybiotykami” (OPUS 21). Uczestniczy w akcji COST European Network for Optimization of Veterinary Antimicrobial Treatment (ENOVAT). Ma także bogate doświadczenie organizacyjne. Kierowała pakietem zadań w projekcie twinningowym VET-TWIN w ramach programu Horyzont 2020. Była współautorką programu restrukturyzacji PIWet-PIB, która zaowocowała utworzeniem realizującej badania omiczne jednostki typu core facility.