Konserwacja i restauracja dziedzictwa kulturowego

Konserwacja i restauracja dziedzictwa kulturowego – obejmuje następujące obszary: sztukę i antropologię. Kierownikiem jest prof. dr hab. Elżbieta Basiul

Badania prowadzone przez zespół EF Konserwacja i restauracja dziedzictwa kulturowego będą realizowane w sposób kompleksowy i interdyscyplinarny. Łączenie metodologii badawczych z różnych dyscyplin pozwala dostrzec szerszy zakres problematyki badawczej i możliwych rozwiązań, a także pozwala na rozpoznanie wartości badanego obiektu ze względu wszystkie aspekty jego powstania i funkcjonowania: technologię budowy i typy konstrukcji, projekt, wykonanie, historię przekształceń i użytkowania, stopień i przyczyny zniszczeń. Badania pozwolą również na opracowywanie bardziej innowacyjnych materiałów i metod służących samej konserwacji, jak i działaniom profilaktycznym. Badania takie od kilkunastu lat zalecane są przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych, ICOMOS CHARTER- Principles for the Analysis, Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage. Powszechne na zachodzie Europy, ale w Polsce niestety cały czas są sporadyczne.

Zespół będzie prowadził również badania składu, właściwości i wytrzymałości nowych materiałów powstających na potrzeby konserwacji zabytków oraz innych gałęzi gospodarki. Perspektywy rozwoju naukowego zespołu wpisują się w działalność badawczą Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego, które obecnie jest w fazie budowy. Jednocześnie UMK jest liderem Polskiego Konsorcjum dla Badań Dziedzictwa Kulturowego [Polish Consortium for Heritage Science] E-RIHS.pl – prof. P. Targowski jest przewodniczącym jego Rady Naukowej. Następnym krokiem, po przekształceniu polskiego Konsorcjum w Infrastrukturę badawczą, będzie uczestnictwo w E-RIHS ERIC: European Research Infrastructure for Heritage Science.

Współpraca w ramach E-RIHS ERIC oraz współpraca z dotychczasowymi i przyszłymi, zwłaszcza azjatyckimi partnerami WSP UMK w zakresie badań i konserwacji zabytków, zapewnią zespołowi dostęp do badań najważniejszych i najlepszych dzieł światowego dziedzictwa m.in. obecnych na UNESCO World Heritage List. Współpraca naukowa, ale też komercyjna, będzie kontynuowana m.in. z takimi zagranicznymi ośrodkami, jak: Musée du Louvre, La direction générale des patrimoines of the French Ministry of Culture, The International Molinological Society, University of Amsterdam, Gesellschaft zur Erhaltung des kulturellen Erbes e.V., Technische Hochschule Köln, Ministry of Culture and Fine Arts (Cambodia), Galerią Narodową w Singapurze, Muzeum Narodowym w Pekinie i in.

Prof. dr hab. Elżbieta Basiul – Studia wyższe: 1979 – 1984 r., kierunek: konserwacja i restauracja dzieł sztuki, Wydział Sztuk Pięknych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1984 r. – pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Technologii i Technik Sztuk Plastycznych na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. W 1997 r. uzyskuje stopień doktora w dziedzinie sztuki na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu na podstawie rozprawy pt. :”Problem barw w retuszu obrazów sztalugowych malowanych w technice wielowarstwowej” (promotor: prof. dr art. kons. Józef Flik). W 2005 r. otrzymuje stopień doktora habilitowanego sztuk plastycznych w dyscyplinie konserwacja dzieł sztuki na podstawie dorobku konserwatorskiego oraz rozprawy pt.: “Warsztat malarski gotyckiego tryptyku z Matką Boską Apokaliptyczną z bazyliki katedralnej we Włocławku”. Od 1 stycznia 2007 r. pełniła funkcję dyrektora Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2009 otrzymuje stanowisko profesora UMK. Od 2012 roku jest dziekanem Wydziału sztuk Pięknych UMK (druga kadencja). W 2016 roku otrzymuje nominację profesorską. Ekspert w dziedzinie konserwacji i restauracji dzieł sztuki; uczestnik programów badawczych o zasięgu krajowym i międzynarodowym; rzeczoznawca ZPAP w dziedzinie konserwacji malarstwa i rzeźby polichromowanej; autorka wielu publikacji oraz prestiżowych realizacji konserwatorskich; zaangażowana w tworzenie koncepcji irealizację Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego; członek stowarzyszeń i gremiów eksperckich:ekspert Polskiej Komisji Akredytacyjnej od 2007 roku; członek Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Toruńskiego – przewodnicząca sekcji konserwatorów dzieł sztuki w latach 2006 – 2011.

Udział w ważniejszych projektach finansowanych ze środków UE:

Udział w przedsięwzięciu pt. Realizacja zadań strategii rozwoju klastra GRUPA MEBLOWA HORECA, realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013, Działanie 5.1 Rozwój instytucji otoczenia biznesu – 2014 r.

Wielomodułowe interdyscyplinarne badania nieniszczące obiektów architektury na przykładzie gotyckich kamienic mieszczańskich w Toruniu (trzy kamienice, ul. Mostowa 6). Projekt Nr RPKP.05.04.00-04-005/13, realizowany w ramach Działania 5. Wzmocnienie regionalnego potencjału badań i rozwoju technologii, w ramach Osi priorytetowej 5.4 Wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013, realizacja w latach 2014- 2015.

Monumentum Sonus Visio. Akademickie Centra Przemysłów Kreatywnych Kultury, Sztuki i Ochrony Zabytków.Projekt jest realizowany w ramach konsorcjum zawartego pomiędzy Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu a Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy. Lider projektu – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Sztuk Pięknych, osobowo prof. dr hab. Elżbieta Basiul jako dziekan WSP UMK. Koordynator projektu – dr Katarzyna Krynicka-Szroeder. Projekt realizowany od 2018 roku. Oś priorytetowa: 1. Wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności gospodarki regionu. Działanie: Działania 1.1 Publiczna infrastruktura na rzecz badań i innowacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2014-2020. W wyniku realizacji projektu powstanie – Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego przy Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, zlokalizowane w Toruniu przy ul. Sienkiewicza 30/32.

Konsultacje merytoryczne w trakcie prac konserwatorskich stropu ramowego Pożar Ławry Troickiej (autorstwo Tomasza Dolabelli, XVII w.) w II Pokoju Senatorskim Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach w ramach projektu Pałac w Muzeum, Muzeum w Pałacu. Ochrona, zachowanie i udostępnienie na cele publiczne zabytków ruchomych i nieruchomych o znaczeniu ogólnopolskim realizowanego od 2019 roku w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

Prace konserwatorskie i eksperckie o zasięgu międzynarodowym:

Określenie autentyczności pięciu obrazów znajdujących się w zbiorach Galerii Narodowej w Singapurze.Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu otrzymał zlecenie w wyniku wygranego międzynarodowego konkursu ogłoszonego przez Heritage Conservation Centre w Singapurze; udział w pracy zespołowej pod kier. dr hab. Jarosława Rogóża (Toruń 2014);

Ekspertyza technologiczna i konserwatorska obrazu Scena męczeństwa ludności Kambodży w czasie rządów Pol Pota, autor: Vann Nath, 20.05.1988; Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng w Phnom Penh, Kambodża; Toruń 2014 r. (praca zbiorowa pod kier. prof. dr hab. Elżbiety Basiul);

Badania i konserwacja-restauracja obrazów autorstwa Juliusza, Wojciecha i Jerzego Kossaków pochodzących z Muzeum Polskiego w Rapperswilu (Szwajcaria). Projekt zrealizowano w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2018: Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą, Nr-05415/18, tytuł projektu: Wystawa malarstwa Juliusza i Wojciecha Kossaków wraz z katalogiem w Muzeum Polskim w Rapperswilu i innym miejscu. Projekt prowadzony był przez Muzeum Okręgowe w Suwałkach (praca zbiorowa pod kier. prof. dr hab. Elżbiety Basiul).